خورش قرمه‌سبزی

ترکیبات: گردن گوسفند، سس مخصوص (حاوی سیر)

هرکس به هنگام خوردن غذا با ایرانیان باشد با طیب خاطر به او غذا می‌خورانند و از عادت فرنگیان که هنگام خوردن غذا در را می‌بندند بسیار تعجب می‌کنند.
تاورنیه، آداب غذا خوردن ایرانیان

گوشت گردن گوسفند که چرب و لطیف و لذیذ است و با آب کافی و ادویه‌جات و زعفران و پیاز فراوان خوب پخته شده و با سس مخصوص سیر و آلو آمیخته.
خوراک گردن با باقالی پلو، سبزی پلو یا پلو ساده سفید که خوب طبخ شده و عطرش درآمده، قابل خوردن است. برای این که بر چربی گوشت گوسفندی غلبه کنید، سفره‌‌تان را مزین به زیتون پرورده و ماست بادمجان یا چکیده و پیاله‌های دوغ کنید.
نوش جان

ترکیبات: مغزگردو، گوشت مرغ، رب انار

فریاد از آن چشم سیاهی که تو داری
صائب، جامه دران در مواجهه با فسنجان گیلکی

فسنجان از آن غذاهاست که به وسیله‌ی آن می‌خواهی به کسی بگویی تی جان قربان. یعنی این قدر نقش مهمی در روابط بشری دارد، بس که پختش صبر و مهارت می‌طلبد. از ربش بگیر که از انار سرخ یاقوتی گرفته می‌شود و به لطایف‌الحیلی از سیاهی به شب طعنه می‌زند تا آن‌ مغز گردو که آن قدر توی سر و جان خودش می‌زند که به روغن بیفتد، تا تکه‌های مرغ که آواز همی سر دهند مَرَه بُخور. فسنجان را با پلا و پیاز شکسته با مشت و زیتون پروده آن قدر بخورید تا چشمتان سیاهی برود و جانتان سَس شود.

ترکیبات: مرغ، کشمش، آلو، قیصی، رب گوجه

رونق باغ می‌رسد، چشم و چراغ می‌رسد
مولانا– غزلیات- در مدح متنجان

متنجان اگرچه در شکل حروف تشابهی با فسنجان دارد اما در ظاهر و طعم و رنگ کاملا متفاوت است، هر چه فسنجان تاریک و عمیق است، متنجان رنگارنگ و بذله‌گو.
مرغ را خوب در روغن تازه تابانده‌اند و بر روی آن کشمش و آلو و قیصی نهاده‌اند و نام‌ متنجان بر آن نهاده‌اند. این طعام را با پلا نوش جان کنید آن قدر که جانتان سس شود و پلکتان سنگین. این خورش با اشپل شور و زیتون حلال می‌شود.